Amand.be

De inwoners van Beek in 1846

Ondergetekende heeft een schriftje gevonden van Willem Frans Braekers. Op de blauwe kaft staat: “Kadaster F Braekers” Zijn zoon Jan Bartel Braekers heeft daaraan toegevoegd «en J B Braekers». Frans heeft niet alleen de voorkant van het schrift benut maar ook de achterkant waar hij noteert «Numero’s der huizen der gemeente Beeck 20 april 1846». Het gaat hier ook om de eerste volkstelling.

Vraag is hoe en waarom hij deze lijst heeft opgesteld. Hij is burgemeester van Beek geweest van 22 juli 1803 tot 16 februari 1808. Deze datums zijn gebaseerd op de handtekeningen die ik in de akten van de burgerlijke stand (BS) gevonden heb. Willem Francis Braekers is geboren op 21 mei 1770 te Beek als zoon van Bartholomeus Gerard en Maria Agnes Janssen. Hij was landbouwer, handelaar en brouwer. Hij huwde op 2 augustus 1793 in Stramproy met Maria Smeets, dochter van Jean en Anna Margarita Geebels. Ze hadden 7 kinderen. Zij overleed op 23 april 1811 in Beek.

François hertrouwde op 4 februari 1813 in Beek met Joanna Catharina Scheijmans, geboren in december 1770 in Kessenich als dochter van Antoine en Maria Reijven. Ze kregen 1 zoon. Zij overleed op 13 oktober 1845 in Beek.

Frans overleed op 1 september 1849 “in het huis gelegen in het dorp met nummer 63”. Hier in 1846 staat dus dat dat huis  “op Kusters” was.

Hij kende als inwoner van Beek en vooral als gewezen burgemeester nog de inwoners van de gemeente. Heeft hij de lijst uit het hoofd opgeschreven of heeft hij zich op formulieren gebaseerd? Hoe kwam hij daar aan? We weten het niet. Ik kan alleen maar zeggen dat hij ook heel veel andere documenten met precisie heeft opgesteld en bijgehouden.

Hieronder de tekst zoals hij die geschreven heeft.

Numero’s der huizen der gemeente Beeck 20 april 1846

Op n° 10, op Braekers, woont landbouwer Dionijs Truyen en op n° 11, waarschijnlijk in Braekers tochthuis woont Hendrik Linsen. Hij zal er als ambtenaar der douanen het vruchtgebruik van hebben.

Op n° 25, op Leën, woont zijn zoon Jan Bartholomeus Braekers, gehuwd met Anna Maria Waelbers. Deze Jan Bartholomeus tekent de akten van de BS als burgemeester vanaf 19 maart 1846. Op 1 februari 1861 tekent Hendrik Reyskens akten 7 en 8 als schepen en akte 9 is weer ondertekend door Jan Bartholomeus Braekers. Zijn laatste akte – n° 16 – tekent hij op 27 september 1876 en de akte van zijn overlijden – akte 17 – daags nadien is ondertekend door schepen Jan Mathijs Tholen. Bartholomeus overleed dus ook als burgemeester. Het is ook deze Jan Bartel die het bovenvermeld schriftje verder gebruikt.

Op n° 63, op Kusters, woont weduwnaar Guillaume Frans Braekers Hugo. Over Kusters ga ik het nog hebben in een andere bijdrage. Ik heb een document uit 1644 waarin Custers Dries het eerst vermeld wordt. Custers hof wordt elders ook Hugo hof genoemd. De naam Hugo komt van Barbara Crijns, alias Hugo, die op 17 augustus 1729 in Beek trouwt met Willem Braekers, de grootvader van Frans. De naam Hugo komt vooral terug in de Franse tak van de familie Braekers. Barbara Crijns Hugo huwt namelijk rond 1720 met Jacob Van de Waerd en na diens overlijden met Willem Braekers. Het derde kind uit dit huwelijk is Bartholomeus Gerard, Bartel, en het vierde Guilielmus Franciscus. Bartel is de voorvader van de Belgische tak en Guilielmus huwt in 1776 in Frankrijk en vormt daar de Franse tak, die zal voorleven onder de naam Brae(c)kers de Hugo. Van deze Franse tak heb ik ook veel gegevens. 

In het Graven (n° 64) woont Willem Braeken, gehuwd met Elisabeth Vrancken. Lees in het Ezendröpke n° 31 “Het Graeven, een eeuweling”. Hun dochter Joanna Maria trouwde met Hugo Hubertus Quintus Braekers, de overgrootvader van mijn echtgenote. Op bijgevoegde foto uit 1919 staat het erf van het Graven met de familie Braekers.

Op n° 65, Dreesen woonde Bartholomeus Dreesen (gehuwd met Maria Catharina Drees). Hij was een neef van Frans. Hij was de zoon van Bartholomeus Dreesen die gehuwd was met Maria Helena Braekers, een zus van Willem Frans. Deze oudste Bartholomeus tekent de akten van de BS als burgemeester van Beek van 7 juni 1808 tot 19 januari 1820.

Op n° 77 woont Jan Zilbach, de zoon van zijn zus Maria Barbara Braekers, weduwe van Jean Henry Zilbach. Deze laatste is ook even burgemeester van Beek geweest. Ik heb echter geen enkele akte gevonden die door hem ondertekend is. Op 2 februari 1808 ondertekent hij een document dat Willem Frans hem overhandigt met een lijst van de de stukken die hij voor zijn ambt nodig heeft, registers van de BS, rekeningen, stempels,… Hij overleed echter al op 14 maart 1808.

In huis Zilbach sterft op 25 december 1847 Egidius Nullens; in zijn sterfakte staat Dorp n° 79. Het zal waarschijnlijk het huis zijn waar Jan Zilbach eerst gewoond heeft en dat hij nu verhuurt. 

Frans heeft niets genoteerd over de Nieuwstad. Dat is omdat De Nieuwstad toen niet in zijn geheel bij Beek hoorde. Toch kan je in de overlijdensakten van rond die tijd regelmatig lezen “in het huis gelegen op de Nieuwstad binnen deze gemeente”…